Zowel The Sound of Music, Mozart als Mozartkugeln werden er geboren, maar dezer dagen oogst Salzburg vooral lof voor zijn vele fijne fietstracés. Nest hopte op een e-bike, zoefde door berg en dal en kwam ogen en tijd te kort.

Fotografie: Stefanie Faveere

Toegegeven, we hadden wat meewarig naar die e-bikes staan staren. Een beetje verontwaardigd zelfs. Alsof wij geen helling op zouden kunnen. Maar we bleven vriendelijk glimlachen en de volgende ochtend hopten we vrolijk op onze fietsen als waren we kwieke 70-plussers om koers te zetten naar ons hoger gelegen ontbijt. Hooguit één kilometer verder, zeiden we tegen elkaar. Alsof we dat niet zonder elektronica geregeld krijgen. Nog geen tien, wat zeg ik, vijf minuten later,duwden we ons loodzware vehikel hijgend voor ons uit. Zelfs op zijn hoogste electrostand bleek Maria Plain nog een tandje te groot voor onze fiets en onze benen. Dit is dan ook niet zomaar een berg die een mooi zicht over Salzburg serveert, maar hét bedevaartsoord waar de Salzburgers al sinds 1633 verlossing komen zoeken en vinden. Op zondagmorgen de eerste mis meepikken in Salzbrug, dan te voet koers zetten naar Maria Plain om daar nog een mis aan te horen en daarna gezegend terug. Een goed gevulde dag. Maar ook op een modale woensdagmorgen, om 10u, blijkt de kerk, of beter de Wallfahrtsbasilika, propvol te zitten en de Duitse gezangen waaien ons toe. Terug buiten merken we een hert op dat zich niet laat afschrikken door al die godsvruchtigheid. De zon schijnt, Salzburg ligt aan ons voeten en lijkt, dankzij de besneeuwde bergtoppen er achter, netjes ingekaderd. Een mens zou voor minder in zijn arm knijpen. Logisch dus dat men hier in mirakels gelooft. Via de al net zo bevoorrechte kruisweg, leverancier van alweer enkele verzichten, slenteren we naar het aanpalende Gasthof Maria Plain. Nog zo’n instituut.

De familie Mosshammer beheert dit etablissement al 380 jaar, goed voor zeven generaties. En het familierecept van de beroemde braadworsten wordt al die tijd al fluisterend doorverteld. Kwestie van risico’s te vermijden. De patriarch van de familie mag dan qua leeftijd behoorlijk gezegend zijn, hij draait die worsten nog altijd zelf. En masse zelfs, ’s weekends worden er hier wel 1.000 exemplaren verorberd, én in kostuum, ‘als je met vlees werkt, moet je extreem verzorgd zijn’. Wat er precies in gaat, blijft geheim, maar er komen geen bewaarmiddelen of andere rotzooi aan te pas en alles gebeurt net zoals eeuwen geleden. Terwijl de braadworsten geserveerd worden, komen de tongen los. Zo leren we dat onze eigen Gerard Mortier hier geregeld met Pavarotti kwam dineren, dat de congresgangers naast ons voor de 50^ste keer te gast zijn en dat Maria von Trapp, een goede bekende van het huis, een graag geziene gaste was. En eerlijk, het lijkt alsof we zelf in The Sound of Music beland zijn. Al wie hier aan komt waaien, is piekfijn uitgedost. De vrouwen dragen een Drindl en hun haar in vlechten, de mannen hesen zich in hun lederhosen. Logisch, zo horen we. Bergheim, waar Maria Plain tot behoort, mag dan maar een van de acht Salzburgdorpen zijn en slechts 5.000 inwoners tellen, het gehucht heeft wel 50 clubs. Van de plaatselijke jachtclub over de lokale volksdansbende. En elke club heeft zijn eigen festival , zijn eigen gewoontes en zijn eigen pak. Geen verkleedpartij, maar bittere ernst. Met zo’n traditionele outfit communiceer je bovendien woordeloos. De plek van de strik laat zien of je al dan niet getrouwd bent en ook de kousenkeuze spreekt boekdelen. Heren met effen kousen zijn bezet, wie een gestreept paar aantrok is vrij en gewillig. Rare jongens die Oostenrijkers.

Wij hoppen terug de fiets op, zoeven aan een rotvaart naar beneden en cruisen langs de Salzach, via de Tauernradweg, naar het glanzende, barokke Salzburg. Geen auto’s, wel brede fietspaden die je haast snelweggewijs de stad in leiden. Een festijn dat blijft verder duren. Zowat half Salzburg zit op zijn fiets en de vele fietspaden loodsen je vlotjes doorheen de oude binnenstad. Onoplettende Zuid-Koreanen, die vandaag ook nog Wenen en Innsbruck aan moeten doen, zijn de enige obstakels. We passeren de ene na de andere trekpleister, van de Dom tot het Friedhof St. Peter, flaneren met de fiets aan de hand door de Getreidegasse, dé Salzburgse winkelstraat, om in Schloss Mirabell de fontein te bewonderen waar de Von Trapp-kinderen in donderden. Onderweg doen we ons te goed aan enkele Mozartkugeln, al wie er in bijt is verkocht voor het leven, in Café Fürst waar de heerlijkheden al sinds 1884 in grote getale gesmaakt worden. Ondertussen is hier de vijfde generatie aan zet en worden er jaarlijks zo’n 3,2 miljoen stuks verkocht. Dat grote wereldmerken de formule kopieerden, neemt de achterachterachterkleinzoon er gelaten bij, ‘Toen mijn overovergrootvader de Mozartkugel uitvond, was er nog geen sprake van patenten. Maar door ze te kopiëren, werden ze wereldberoemd en de échte fans weten ons altijd te vinden.’ Hoe het verhaal verder zal lopen, blijft voorlopig een mysterie. ‘Vorige week wou mijn dochter nog vuilnisvrouw worden, dus dat wordt misschien spannend.’

Aan het terras van Hotel Sacher twijfelen we even, wie kan die Sachertorte immers weerstaan, maar  ons stalen ros kijkt ons verwijtend aan. Ondertussen zijn we er achter dat Salzburg niet in fietspaden, maar wel in heuse fietslanen doet. Een eigen circuit dus dat compleet gescheiden loopt van het reguliere verkeer waardoor je haast in een parallelle wereld rond trapt. In en uit de stad, je fietst voortdurend in het groen of langs het water en de besneeuwde bergtoppen fungeren daarbij als kompas. Elegante villa’s met geraniums, boerenhoven met perfecte houtstapels, voetbalpleinen met supporterende moeders en dan die besneeuwde Untersberg die met zijn 1.900 meter trots de hele regio domineert. De kabelbaan brengt ons in geen tijd omhoog en échte sportievelingen keren daarna te voet terug naar beneden. Mijn slippers blijken niet echt sneeuwproof dus besluiten we om voor de makkelijkste optie te kiezen. Overdrijven is nergens voor nodig. Bovendien willen we met onze elektromonsters nog naar Hellbrunn zoeven. Dit renaissance lustslot werd, gek genoeg, opgetrokken door een bisschop, een van de minder vrome soort, en is niet alleen zeer uitgestrekt, maar ook bijzonder verrassend. De bisschop installeerde er immers tal van fonteinen die je op de meest onmogelijke momenten liggen hebben. Soms zelfs letterlijk. Een waterspektakel dus, verspreid over het park, dat je enthousiast bij de luren neemt waardoor het haast onmogelijk is om droog huiswaarts te keren. Ietwat verzopen fietsen we terug om, je zult het niet anders zien, pal voor de eerste helling te merken dat onze batterij sputtert. Het is donker, tergend traag puffen we omhoog, onze Mozartkugeln spelen lichtjes op en toch besluiten we op dat moment dat Salzburg naar meer smaakt. En dat wil veel zeggen.

Meer weten over fietsen in Salzburg en zijn groene omgeving?

Op www.salzburg-umgebung.com vind je een handig overzicht van de fietscircuits in Salzburg en zijn omgeving. www.tauernradweg.at focust op de Tauernradweg en biedt tal van praktische info. Van logeerplekken langs het tracé over oplaadpunten voor e-bikes tot adressen waar je zo’n e-bike kunt huren. Op www.salzburg.info, de stadswebsite, vind je opnieuw een handig overzicht van alle tracés en begeleidde fietstochten en staan de vier fietsverhuurders netjes opgelijst. Op voorhand een fiets reserveren is aangeraden. www.salzburgerland.com serveert je de top 7 van de fietsroutes en heel wat praktische info over e-biken. De streek telt dan ook 14 e-bikeregio’s en is daardoor goed voor tal van oplaadpunten en inleverplekken. Of zorgeloos fietsen. Op www.movelo.com kun je een fietsverhuurder in je buurt opzoeken of meteen een e-bike reserveren.

Verschenen in Nest, 2016